Tiroid Kanseri Nedir?: Belirtileri, Tanı ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Tiroid kanseri, tiroid bezindeki normal hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyüyüp nodül oluşturması ve bu nodüllerde kanser hücrelerinin gelişmesiyle ortaya çıkar. Tiroid nodüllerinin sadece %5-10’unda kanser bulunur.

İstatistikleri ve Risk Faktörleri Nedir?

• Kadınlarda Daha Sık: Kadınlarda erkeklere oranla 3 kat daha fazla görülmektedir. En çok 40-50 yaş aralığında kadınlarda, 60-70 yaş arasında ise erkeklerde rastlanır.
• Görülme Oranı: Her 100.000 kişide 5-10 kişide saptanır. Ultrasonografinin yaygınlaşması, daha fazla vakayı erken aşamada tespit etmeyi sağlar.

Risk Faktörleri

• Genetik Yatkınlık: Ailede tiroid kanseri öyküsü bulunması.
• Obezite: Fazla kilo kanser riskini artırabilir.
• İyot Dengesizliği: Çok düşük veya yüksek iyot düzeyleri.
• Radyasyon ve Kadmiyum: Özellikle boyun bölgesine radyasyon maruziyeti.

Belirtileri Nedir?

Başlangıçta genellikle belirgin bir belirti görülmez. Ancak ilerleyen dönemlerde:

• Hızlı büyüyen tiroid nodülü,
• Ses kısıklığı,
• Kalıcı öksürük,
• Yutma güçlüğü,
• Boyunda lenf bezi büyülemesi.

Bu belirtiler fark edildiğinde, derhal bir uzmana başvurulmalı ve tiroid ultrasonografisi yaptırılmalıdır.

Tanı Yöntemleri Nedir?

Tiroid kanserini tespit etmek için en etkili yöntem tiroid ultrasonografisidir.

İleri Tanı Araçları:

• Tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi: Riskli nodüllerde uygulanır.
• Kan Testleri: Tiroglobulin, anti-Tg seviyeleri takibinde önemlidir ancak direkt kanser tanısı koyamaz.
• Tomografi ve MR: Metastaz durumlarında kullanılabilir.

Risk Taşıyan Nodüller:

• Düzensiz sınırlar.
• Kireçlenme odakları.
• Anormal kanlanma odakları.

Tiroid Kanseri Tipleri Nelerdir?

• Papiller Tiroid Kanseri: En yaygın (%80). Tedaviye iyi yanıt verir, yaşam süresini nadiren etkiler.
• Foliküler Tiroid Kanseri: %15 oranında görülür. Organlara yayıldığında daha ağır bir seyir izler.
• Medüller Tiroid Kanseri: Nadir ve genetik geçiş gösterebilir.
• Anaplastik Tiroid Kanseri: Nadir ancak agresif bir türdür; tedaviye dirençlidir.

Tedavi Yöntemleri Nedir?

Tedavi, kanserin türüne ve yayılım düzeyine bağlı olarak değişiklik gösterir.

Cerrahi Tedavi:

• Lobektomi: Tek bir tiroid lobunun çıkarılması.
• Total Tiroidektomi: Her iki tiroid lobunun tamamen alınması.
• Lenf Bezi Diseksiyonu: Gerektiğinde yakın lenf bezlerinin çıkarılması.

Cerrahi sonrası, radyoaktif iyot tedavisi uygulanabilir. Total tiroidektomi yapılan hastalar, ömür boyu tiroid hormonu replasmanı kullanır.

Yenilikçi Tedaviler:

• Radyofrekans Ablasyonu: Elektrik enerjisi ile kanser hücrelerini yakma.
• Kriyoablasyon: Kanser hücrelerini dondurarak öldürme.

Hedefe Yönelik Tedaviler:

Metastaz yapmış ve radyoaktif iyot tedavisine yanıt vermeyen hastalarda kullanılır. Bu tedavi, kanser hücrelerini besleyen damarları veya belirli genleri hedef alır.

Tedavi sonrası tekrar riskini azaltmak için endokrinolog tarafından düzenli takip gerekir. Kullanılan testler:

• TSH, sT4, tiroglobulin, anti-Tg düzeyleri.
• Tiroid ultrasonografisi.
• Gerekli durumlarda sintigrafi.

Ölüm oranı düşüktür. Hafif seyreden papiller ve foliküler türlerde yaşam kalitesi büyük ölçüdé korunabilir. Ancak anaplastik kanser gibi agresif türlerde erken teşhis büyük önem taşır.