İçerik
Gliom, merkezi sinir sistemindeki glial hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucu oluşan bir tümör türüdür. Bu tümörler genellikle beyinde, daha nadir olarak ise omurilikte görülür.
Primer beyin tümörleri arasında yer alır ve başlangıç noktası olan glial hücrelerin türüne göre sınıflandırılır. Kötü huylu (malign) olabileceği gibi bazı durumlarda yavaş seyirli ve iyi huylu (benign) de olabilir.
Genellikle beynin dışına yayılmasa da, bulundukları konum itibariyle beyindeki hayati fonksiyonları etkileyerek çok ciddi bir tehdit oluşturabilir.
Gliom Türleri Nedir?
Gliomlar, başladıkları glial hücre türüne ve büyüleme hızına göre farklı alt gruplara ayrılır. İşte yaygın türleri:
Astrositomlar
- Astrosit adı verilen hücrelerde oluşur. Glioblastoma multiforme, bu grubun en agresif tümörüdür.
- Çocuklarda yaygın görülür; ancak glioblastomlar genellikle yetişkinlerde ortaya çıkar.
- Diffüz intrinsik pontin gliom (DIPG) adı verilen bir alt türü ise beyin sapında gelişir ve çocuklarda ciddi bir tehdit oluşturur.
Ependimomlar
- Beyin omurilik sıvısını çevreleyen ependimosit hücrelerinde oluşur.
- Beynin ventriküllerinde veya omurilikte gelişir.
- Genellikle çocuklarda daha yaygındır.
Oligodendrogliomlar
- Oligodendrosit adı verilen glial hücrelerden kaynaklanır.
- Daha yavaş seyirlidir ancak zamanla agresif hale gelebilir.
- Yetişkinlerde çocuklara oranla daha sık görülür.
Belirtileri Nelerdir?
Belirtileri, tümörün konumu ve boyutuna göre değişiklik gösterir. Yaygın belirtiler şunlardır:
- Nörolojik Problemler: Yürümekte veya dengede zorluk, hemiparezi (vücudun bir tarafında güçsüzlük).
- Nöbetler: Ani ve tekrarlayan bilinç kaybı veya kasılma atakları.
- Baş Ağrısı: Yoğun ve sabahları daha şidetli hissedilen baş ağrıları.
- Görme Bozuklukları: Görüşte kayıp veya bulanıklık.
- Bilişsel Sorunlar: Hafıza kaybı, düşünme yetisinde azalma.
- Kåþilik veya Kusma: Beyin basıncındaki artış nedeniyle mide bulantısı.
Nedenleri Nedir?
Kesin nedenleri tam olarak bilinmese de, bazı faktörlerin riski artırdığı bilinmektedir:
- Genetik Yatkınlık: Ailede beyin tümörü hikayesi olan kişilerde risk artar.
- Radyasyon Maruziyeti: Yüksek doz radyasyona uzun süreli maruziyet gliom riskini artırabilir.
- Yaş ve Cinsiyet: Gliomlar genellikle 65 yaş üstü yetişkinlerde ve çocuklarda daha sık görülür. Erkeklerde kadınlara oranla biraz daha yaygındır.
Teşhis Yöntemleri Nedir?
Teşhis süreci, detaylı bir tıbbi geçmiş ve nörolojik muayene ile başlar. Kullanılan yaygın teşhis yöntemleri şunlardır:
- Görüntüleme Yöntemleri: MR ve BT taramaları, gliomun yerini ve boyutunu belirlemede kullanılır.
- Biyopsi: Tümör dokusunun incelenmesiyle gliomun türü ve derecesi tanımlanır.3
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tedavisi, tümörün tipi, yeri, derecesi ve hastanın genel sağlık durumu gibi faktörlere bağlıdır. Yaygın tedavi yöntemleri şunlardır:
Cerrahi Müdahale:
- Kraniyotomi, gliom tedavisinde en yaygın ameliyat yöntemidir.
- Cerrah, tümörün mümkün olan en büyük kısmını çıkarmaya çalışır.
Radyasyon Tedavisi:
- Yüksek doz radyasyon, tümör hücrelerini yok etmek için kullanılır.
- Brakiterapi gibi yöntemlerle özel olarak hedeflenmiş radyasyon tedavileri uygulanabilir.
Kemoterapi:
- Kanserli hücreleri yok etmek için ilaç tedavisi kullanılır.
- Temozolomid gibi ışın tedavisi ile birlikte etkili olan ilaçlar sıkça tercih edilir.
Tedavi sürecinde, hastalar rehabilitasyon programlarından faydalanabilir. Fizyoterapi ve mesleki terapi, kaybedilen becerilerin yeniden kazanılmasına yardımcı olur. Psikolojik destek ve hasta gruplarına katılım, bu zorlayıcı süreçte moral desteği sağlar.
