Brown-Séquard sendromu, omuriliğin bir tarafındaki hasar nedeniyle vücudun bir tarafında motor fonksiyon kaybı (kas gücü zayıflığı veya felç) ve diğer tarafında duyusal kayıp (ağrı ve sıcaklık hissinin azalması) ile karakterize nadir bir nörolojik rahatsızlıktır.
Omurilik, beyin ile vücudun geri kalanı arasında sinyal iletimini sağlayan hayati bir yapıdır. Brown-Séquard sendromu, eksik bir omurilik yaralanması olarak sınıflandırılır, yani omurilik hasarının altındaki fonksiyonlar tamamen kaybolmaz; bazı duyusal ve motor işlevler korunabilir.
Brown-Séquard sendromu ilk kez 1849 yılında Fransız fizyolog Charles-Édouard Brown-Séquard tarafından tanımlanmıştır.
Brown-Séquard Sendromunun Belirtileri
Brown-Séquard sendromunun belirtileri, omuriliğin hasar gördüğü bölgeye ve hasarın ciddiyetine göre değişiklik gösterebilir. Genel belirtiler şunlardır:
Motor Kaybı: Yaralanmanın altında, omurilik hasarının bulunduğu tarafında kas gücü kaybı veya felç.
Duyusal Kaybı: Omurilik hasarının bulunduğu seviyenin altında, karşı tarafta ağrı ve sıcaklık hissinin kaybı.
Mesane ve Bağırsak Kontrol Kaybı: Bazı durumlarda idrar ve dışkı kontrolü kaybolabilir.
Kas Atrofisi: Etkilenen bölgede kas zayıflığı ve incelme.
Anormal Duyular: Karıncalanma, yanma hissi veya sızı.
Örnek: Orta sırt bölgesinde sağ tarafta bir omurilik hasarı olan bir kişi, sırtından aşağıya sağ tarafında motor kaybı (kas hareketi kaybı) yaşar. Aynı zamanda, sol tarafında ise ağrı ve sıcaklık hissi kaybı görülür.
Brown-Séquard Sendromunun Nedenleri
Bu sendrom genellikle omuriliğe travma veya bası sonucu ortaya çıkar. En yaygın nedenler şunlardır:
Travmatik Nedenler:
Ateşli silah yaralanmaları.
Bıçak yaralanmaları.
Motorlu araç kazaları.
Yüksekten düşme sonucu omurga kırıkları.
Travmatik Olmayan Nedenler:
Omurga tümörleri.
Multipl skleroz (MS).
Fıtıklaşmış disk.
Enfeksiyonlar (memenjit, tübürküloz).
Omurilik iltihaplanması (transvers miyelit).
Spinal iskemi (kan akışının azalması).
Teşhis Yöntemleri
Doktorunuz, Brown-Séquard sendromunu teşhis etmek için detaylı bir muayene ve bir dizi test isteyebilir:
Nörolojik Değerlendirme: Motor ve duyusal fonksiyonların ayrıntılı incelemesi.
BT Taraması ve Miyelogram: Omurilikteki sinir dokusu hasarını görmek için.
Kan Testleri: Enfeksiyon veya başka bir neden tespit etmek için.
Lomber Ponksiyon: Multipl skleroz veya enfeksiyon gibi durumları değerlendirmek için beyin omurilik sıvısının incelenmesi.
Brown-Séquard Sendromunun Tedavisi
Tedavi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir ve iki temel aşamada ele alınır:
Başlangıç Tedavisi:
Cerrahi: Omuriliğteki basıyı azaltmak için ameliyat gerekebilir.
Kan Pıhtışını Önleme: Antikoagülan ilaçlar (heparin, warfarin) kullanılabilir.
Solunum Desteği: Ventilatör yardımı gerekli olabilir.
Cilt Bakımı: Bası yaralarını önlemek için düzenli pozisyon değişikliği ve hijyen.
Rehabilitasyon:
Fizik Tedavi: Kas gücünü ve eklem hareketini korumaya yönelik egzersizler.
Mesleki Terapi: Günlük aktivitelerde bağımsızlığı geri kazandırmak için egzersizler.
Psikolojik Destek: Depresyon ve uyum problemlerini önlemek için terapi.
Brown-Séquard Seyri ve Komplikasyonları
Tedavi edilen vakalarda iyileşme oranı genellikle iyidir. Motor ve duyusal fonksiyonların geri kazanılması 6 ay ila 2 yıl sürebilir. Ancak tedavi edilmediği durumlarda şu komplikasyonlar ortaya çıkabilir:
